Datblygu Gwerth Cymunedol ac Arloesedd Trwy Gyfrwng Bwyd Dros Ben

DATBLYGU GWERTH CYMUNEDOL AC ARLOESEDD TRWY GYFRWNG BWYD DROS BEN - ABER FOOD SURPLUS

Roedd y prosiect peilot Datblygu Gwerth Cymunedol ac Arloesedd Trwy Gyfrwng Bwyd Dros Ben gan Aber Food Surplus yn canolbwyntio ar archwilio, ymchwilio a darparu datrysiadau arloesol ar y gwaith o leihau gwastraff bwyd yn Aberystwyth. Nod y prosiect oedd gwneud hyn drwy ganolbwyntio ar bedwar maes allweddol; Arloesedd Rheoli Gwastraff, Allgymorth Cymunedol, Ymchwil a Datblygu ac Ymgyrchoedd, Hyrwyddo a Marchnata.

Caniataodd y prosiect Aber Food Surplus i feithrin perthynas â chymunedau llai yn ardal Aberystwyth er mwyn darparu trafodaethau yn ymwneud â bwyd a llwyfan ar gyfer gweithredu i weithio tuag at hydwythdedd systemau bwyd. Datblygodd y prosiect hefyd berthnasoedd cryfach gyda'r elusennau, grwpiau cymunedol ac aelodau eraill o'r gymuned i fwydo i mewn i ddilyniant, cyfeiriad ac effaith Aber Food Surplus.

Gellir rhannu canlyniadau a buddion y prosiect hwn yn fuddion amgylcheddol, economaidd, cymdeithasol a diwylliannol, fel yr amlinellir isod.

Amgylcheddol

Cynnydd yn y gwarged bwyd sy’n cael ei gasglu o archfarchnadoedd a manwerthwyr bwyd lleol, felly’n cyfrannu’n gadarnhaol ac yn elwa ar leihad mewn allyriadau nwyon tŷ gwydr trwy lai o wastraff bwyd yn cael ei anfon i safleoedd tirlenwi.
Lleihad mewn gwastraff bwyd o gartrefi lleol, felly'n cyfrannu'n gadarnhaol at newid yn yr hinsawdd trwy leihau'r gwastraff bwyd sy'n mynd i safleoedd tirlenwi ac allyriadau nwyon tŷ gwydr dilynol.
Mwy o ymwybyddiaeth o wastraff bwyd fel mater newid hinsawdd ac amgylcheddol.
Mwy o wybodaeth am y system fwyd – effeithiau’r system fwyd, addysg bwyd, y system fwyd lleol, effeithiau gwastraff bwyd, cyfiawnder bwyd, sofraniaeth a thlodi.
Hwyluso ymddygiadau rhag-amgylcheddol yn ymwneud â bwyd a materion amgylcheddol yn ehangach.
Wedi darparu dewis bwyd amgylcheddol hygyrch, moesegol a fforddiadwy ar gyfer y gymuned leol
Gallu cynyddol y gymuned leol i gymryd camau amgylcheddol cadarnhaol trwy greu Hyb Bwyd ECO.

Economaidd

Gostyngiad mewn costau gwaredu gwastraff i archfarchnadoedd, manwerthwyr bwyd a busnesau oherwydd lleihau ac ailddosbarthu eu bwyd dros ben.
Gostyngiad mewn costau casglu gwastraff i'r Awdurdod Lleol Cyngor Sir Ceredigion oherwydd ymgysylltu rhagweithiol â'r gymuned leol gan arwain at ostyngiad mewn gwastraff bwyd yn y cartref a gostyngiad mewn gwastraff tirlenwi sachau du.
Gostyngiad mewn costau prynu bwyd i gartrefi lleol trwy ymgysylltu ac addysgu effeithiol o ran ymwybyddiaeth a rheolaeth effeithlon o wastraff bwyd a bwyd yn y cartref.
Gostyngiad mewn costau i'r gymuned leol trwy ddarparu dewis bwyd fforddiadwy trwy ddigwyddiadau Llwyfan Cymunedol.
Gostyngiad mewn costau arlwyo i grwpiau a busnesau lleol drwy gynnig cyfleoedd arlwyo cydweithredol i grwpiau cymunedol lleol.
Wedi darparu cyflogaeth lefel graddedig sy'n gysylltiedig â'r amgylchedd i'r ardal leol gan wella'r economi leol.
Cynyddu’r potensial i’r gymuned leol gyfrannu at y system fwyd lleol a thrwy hwyluso dinasyddion sy’n ymwybodol o fwyd sy’n ymgysylltu’n weithredol, ac felly wella’r economi leol.

Cymdeithasol

Wedi darparu cyfleoedd gwirfoddoli gwerth chweil a hyfforddiant i unigolion mewn amrywiaeth o ddisgyblaethau a galluoedd, hy cynllunio a chyflwyno digwyddiadau, marchnata a hyrwyddo, ymgyrchu, logisteg ailddosbarthu bwyd, paratoi a choginio bwyd, diogelwch a hylendid bwyd, rheoli prosiectau, addysg a gwaith profiad yn y trydydd sector.
Galluogi datblygiad sgiliau a phrofiadau trosglwyddadwy allweddol i wella rhagolygon cyflogaeth unigolion bregus yn ogystal â holl aelodau'r gymuned.
Adeiladwyd ac ehangwyd ar rwydweithiau cymdeithasol a chymunedol.
Mwy o gydlyniant cymunedol a chymdeithasol, cydnerthedd a chydlyniad.
Wedi darparu bwyd iach a maethlon ar gyfer grwpiau cymunedol, elusennau ac aelodau'r cyhoedd trwy ddigwyddiadau'r Platfform Cymunedol.

Diwylliannol

Meithrin perthnasoedd o grwpiau rhwng cenedlaethau a rhannu agweddau diwylliannol ar fwyd rhwng gwahanol genedlaethau.
Mwy o ymwybyddiaeth a gwybodaeth am bwysigrwydd diwylliannol bwyd.
Hyrwyddo’r Gymraeg drwy ddatblygu logo dwyieithog, cyfathrebu dwyieithog a chydweithio â grwpiau lleol dwyieithog ar gyfer cyfleoedd a digwyddiadau Llwyfan Cymunedol.
Gwella amlygiad y Gymraeg i'n gwirfoddolwyr presennol a newydd.
Arddangos a dylanwadu’n gadarnhaol ar ddiwylliant bwyd Cymreig sydd eisoes yn ffynnu trwy gydweithio a chymryd rhan mewn ffeiriau a digwyddiadau lleol.
Gwell ymwybyddiaeth a gwybodaeth am bwysigrwydd Aberystwyth a Chymru wrth weithredu ar y newid yn yr hinsawdd a rhoi cyfleoedd i'r gymuned wneud hyn.

I weld yr adroddiad llawn ar weithgareddau a chanlyniadau'r prosiect, cliciwch yma.