CEGIN PRYDIAU PLANT - JIG SO
Gostyngiad yn bil siopa - er bod chi’n prynu’n ffres, rhewi mwy a choginio swmp.” Cyfranogwr o brosiect Cegin Prydiau Plant.
Pwrpas prosiect Cegin Prydiau Plant oedd darparu cefnogaeth a mynediad i brydau i deuluoedd sy'n byw mewn ardaloedd o dlodi ac amddifadedd yn ystod cyfnodau gwyliau plant, a gwneud hyn trwy ddarparu hyfforddiant wythnosol ar goginio prydau maethol ar gyllideb.
Oherwydd gwasgedd ariannol yn ystod cyfnodau pan nad oes prydau ysgol am ddim ar gael, mae llawer o deuluoedd yn prynu bwydydd rhad sydd wedi'u prosesu ac yn dibynnu ar greision, bisgedi a melysion i sybsideiddio diet eu plant. Nod y prosiect oedd rhoi sgiliau i rieni/gofalwyr a'u plant sy'n byw mewn ardal y nodwyd eu bod yn ddifreintiedig yn economaidd. Roedd y sgiliau yn cynnwys; gwneud dewisiadau gwybodus ynglŷn â darparu prydau maethlon i'w teuluoedd, darparu cyfleoedd i rieni/gofalwyr a'u plant i ddatblygu sgiliau paratoi bwyd a choginio, a dod o hyd i fwyd a chynhwysion yn wybodus ac o fewn cyllideb.
Mae’r prosiect wedi cynyddu gwybodaeth y cyfranogwyr am faeth a diet cytbwys, newid hyder cyfranogwyr wrth iddyn nhw siopa, cyllidebu a pharatoi bwyd, rhoi fwy o gyfranogiad gan gyfranogwyr mewn mwynhad o baratoi bwyd a choginio a newid arferion cyfranogwyr o ran bwyd a choginio
Fel rhan o'r broses roedd ‘Cegin Prydiau Plant’ yn cynnig cyfres o 10 sesiwn i rieni / plant cymwys.
Roedd gweithgareddau'r prosiect yn cynnwys:
- Defnyddio cegin leol yn Aberteifi i baratoi prydau iach i deuluoedd
- Rhaglen hyfforddi 10 wythnos i ddysgu'r sgiliau coginio sylfaenol a sut i baratoi prydau iach ar gyllideb gyda dau hyfforddwr hyfforddedig
- Dau weithdy peilot gyda phobl ifanc 11-16 oed ar goginio iach - roedd hyn yn cynnwys llawer o ofalwyr ifanc
- Roedd rhieni roedd gyda phlant ifanc a babanod yn gallu defnyddio cyfleusterau crèche Jig-So wrth gymryd rhan yn y prosiect
- Gweithio gyda Banc Bwyd Aberteifi a Rhandiroedd Aberteifi gan annog a chefnogi rhieni i dyfu llysiau.
Mae prosiect ‘Cegin Prydiau Plant’ wedi bod yn brofiad cadarnhaol i unigolion a’u teuluoedd. Roedd canlyniadau bodolaeth y prosiect yn dangos bod hyder mwyafrif y cyfranogwyr mewn siopa, cyllidebu a pharatoi prydau bwyd ar gyfer y teulu yn cynyddu.
Roedd buddion, twf a datblygiad personol y cyfranogwyr yn eithriadol. Bellach mae gan un cyfranogwr yr hyder i goginio prydau bwyd o’r dechrau yn dilyn y rhaglen 10 wythnos, “Erbyn hyn, rydw i’n defnyddio bwyd cartref ffres o’r dechrau, mae’n llawer mwy blasus ac rwy’n gwybod beth sydd yn y pryd nawr”.
Cyn cychwyn y prosiect roedd yn amlwg mai un o bryderon y rhieni oedd rhoi prydau bwyd ar eu bwrdd i’r plant oherwydd eu hanawsterau ariannol. Ar ôl y cwrs gorffen roedd y cyfranogwyr bellach yn wybodus am sut i goginio prydau iachach o'r dechrau ac ar gyllideb. Adborth un o’r mamau o’r prosiect ar sut i baratoi prydau ffres ar gyllideb oedd “mae bag o datws yn rhatach o lawer na phrynu sglodion wedi’u rhewi, ac yn iachach, dim ond ychydig bach o olew rydw i’n ei ddefnyddio bellach i’w coginio."
O natur y prosiect, bydd canlyniadau ei ganlyniadau yn parhau i gael eu gweld yn y dyfodol gan y bydd yr unigolion a fynychodd yn parhau i ddefnyddio'r sgiliau a gafwyd. “Cyn hyn, roeddwn i bob amser yn prynu sawsiau caws parod a darnau gwahanol. Roeddwn bob amser yn prynu dim y sawsiau oherwydd doeddwn i ddim yn gant y cant - a sawsiau cyri - ond nawr rydw i'n gwybod sut i'w gwneud o'r dechrau, ac maen nhw'n eithaf hawdd pan fyddwch chi'n gwybod sut.”
Mae'r prosiect hefyd wedi rhoi cyfle i deuluoedd barhau i ddod o hyd i fwyd maethol drwyddynt er bod y gyfres o sesiynau coginio wedi dod i ben. Trwy fonitro'r nifer sy'n cymryd prydau bwyd/cynhwysion am ddim i gyn-gyfranogwyr, bydd hyn yn helpu'r prosiect i nodi a yw'r agwedd hon o’r prosiect yn cael ei defnyddio, a'r posibilrwydd o ymestyn y prosiect i siroedd cyfagos.
Ar y cyflawn, bu dros 60 o deuluoedd o fudd i'r prosiect a pharatowyd dros 5600 o brydau bwyd. Mae 'Cegin Prydiau Plant' wedi bod yn llwyddiant ysgubol gyda nifer o rieni yn nodi, ar ben arbed arian a dysgu sut i goginio pryd maethlon yn barod i'w fwyta gyda'r nos, roedd yn golygu y gallent hefyd dreulio mwy o “amser o ansawdd gyda fy mhlant heb boeni am yr hyn rydyn ni'n mynd i'w fwyta heno.”
Am fwy o wybodaeth ar Jig-So cliciwch yma i ymweld â’i wefan, neu i ddarllen yr adroddiad llawn a chanlyniad y prosiect, yna cliciwch yma.
I weld yr astudiaeth achos cliciwch yma.
This project has received funding through the Welsh Government Rural Communities – Rural Development Programme 2014-2020, which is funded by the European Agricultural Fund for Rural Development and the Welsh Government.
